Μήπως θες να γίνεις Ζαπατίστα και δεν το ξέρεις;
Η εικόνα που έχει κανείς για μία χώρα και ένα λαό, καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις ταινίες του hollywood και κάποιες σκόρπιες τουριστικές διηγήσεις. Οι λόγοι, λοιπόν, για τους οποίους είναι γνωστό το Μεξικό, η 11η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα του κόσμου, είναι τα σομπρέρο και η σιέστα, τα εκατομμύρια μεταναστών που επιχειρούν να μπουν στις ΗΠΑ, ο πόλεμος των ναρκωτικών με τους βαρόνους, άντε και μερικά εξωτικά θέρετρα.
Αυτό που εδώ και 20 χρόνια αποκρύπτεται και αποσιωπάται συστηματικά από την παγκόσμια ειδησιογραφία, είναι η ύπαρξη, η δράση ,ο λόγος και η φλόγα των ζαπατίστας- μιας πολυάριθμης ομάδας ανθρώπων-η οποία μετά από ένοπλη εξέγερση, χωρίς ηγέτες και δεσμεύσεις με κόμματα, απελευθέρωσε μία ολόκληρη περιοχή, μεγαλύτερη από την Πελοπόννησο, έδιωξε το στρατό και την αστυνομία, κατέλαβε τη γη και τα πενιχρά μέσα παραγωγής εγκαθιδρύοντας μία πραγματικότητα στην οποία οι αποφάσεις παίρνονται από όλους ισότιμα και αντιιεραρχικά σε συνελεύσεις, ενώ οι δημόσιοι λειτουργοί υπακούουν το λαό και όχι το αντίθετο.
Το επίτευγμα και το διακύβευμα είναι, βέβαια, τόσο μεγάλο ώστε μόνο κάποιες σκόρπιες, και όσο το δυνατό περισσότερο αποδυναμωμένες, εικόνες να έχουν ξεφύγει και να αποτελούν τμήμα της παγκόσμιας παλέτας συμβόλων. Ο subcomandante Marcos με την πίπα και το μαγικό του λόγο, οι κουκουλοφόροι (οι ζαπατίστας από την πρώτη ημέρα δήλωσαν ότι φόρεσαν κουκούλα για να τους δει ο κόσμος) ,το κόκκινο αστέρι του EZLN και κάπου εκεί τελειώνει η ιστορία, ακόμα και για την πλειοψηφία των «ψαγμένων».
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι πολύ σημαντικότερη και πλουσιότερη από μερικά σύμβολα. Είναι μια πραγματικότητα καθημερινού αγώνα, καθώς η παραγωγή γίνεται εξ ολοκλήρου οριζόντια, χωρίς εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους, και έχει να αντιμετωπίσει σαμποτάζ και επιθέσεις από όσους έχουν παραμείνει πιστοί στην κυβέρνηση και διαμένουν σε γειτονικές ή και στις ίδιες κοινότητες. Μια πραγματικότητα που περιλαμβάνει συμμετοχή σε συνελεύσεις, στο χτίσιμο δομών (σχολεία, νοσοκομεία) όπως αποφασίζεται και υλοποιείται από τα κάτω, αμυντική επαγρύπνηση από τους παραστρατιωτικούς, καθώς το μεξικανικό κράτος αποφεύγει την ανοιχτή αντιπαράθεση τρέμοντας την εσωτερική και διεθνή κατακραυγή από εκατομμύρια αλληλέγγυους. Μια πραγματικότητα 20, πλέον, ετών με αποκατάσταση της υπερηφάνειας των ιθαγενών, με πλήρη αποκατάσταση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας , με επιρροή σε μία σειρά από αγώνες που τα παιδιά μεγαλώνουν. Μια πραγματικότητα με λαμπρά οργανωτικά επιτεύγματα, ζωντανή απόδειξη ότι η υλική και πολιτική αυτονομία είναι εφικτή. Οι ζαπατίστας είναι μία πολιτική δύναμη που δεν επιδιώκει την εξουσία και την επιβολή. Παλεύει για ψωμί, δουλειά, δημοκρατία, ισότητα και ελευθερία, χωρίς να ενδιαφέρεται για ιδεολογικές ταμπέλες και εξαργύρωση στις κάλπες και στα αξιώματα.
Η ύπαρξη ενός τέτοιου φάρου ελευθερίας και αυτονομίας, ενός αγκαθιού στην παγκόσμια κατήχηση του νεοφιλελευθερισμού, μίας ζωντανής απόδειξης ότι το τέλος της ιστορίας δεν έφτασε και ότι η ανθρωπότητα έχει να επιδείξει ανώτερες μορφές οργάνωσης, αντιμετωπίζεται με πολλούς τρόπους. Τους πιο ταπεινούς της γης, όπως αυτοαποκαλούνται, η εξουσία επιχειρεί αφενός να τους διαφθείρει, προσφέροντας γενναίες επιχορηγήσεις σε όσους αυτομολήσουν και επιφυλάσσοντας καταστολή, φυλακίσεις, επιθέσεις στις κοινότητες και δολοφονίες για την πλειοψηφία που επιμένει να θεωρεί ότι ο γείτονας, κι ας έχει περισσότερα πέσος, είναι ένας άνθρωπος για λύπηση, καθώς δεν καθορίζει την τύχη του, δεν έχει λόγο για το τι θα του συμβεί, είναι ένα απλός υπήκοος, ένας ψηφοφόρος. Αυτές οι αξίες, αυτή η αντιμετώπιση και ο συνεχής αγώνας έφεραν και την εντυπωσιακή αύξηση του προσδόκιμου ζωής, την εξαφάνιση ασθενειών όπως ο τύφος που έσπερναν το θάνατο στην περιοχή πριν την εξέγερση, την αλματώδη μείωση του αναλφαβητισμού και μια σειρά από άλλα επιτεύγματα που οι διεφθαρμένες κυβερνήσεις του Μεξικού (και πόσων άλλων χωρών) ευαγγελίζονται πάνω από έναν αιώνα και δεν τα καταφέρνουν.
Καλά όλα αυτά, θα πει κανείς, αλλά εμείς τι σχέση έχουμε;. Πως είναι δυνατό να ενδιαφερόμαστε για το τι κάνουν κάποιοι τόσο μακριά και με τέτοια πολιτισμική απόσταση από εμάς, με άλλη κουλτούρα άλλη ιστορία και άλλη πολιτική πραγματικότητα;
Τεράστια πλάνη. Τα δεινά που αντιμετωπίζουμε και εδώ, στη ζούγκλα της μητρόπολης και στην παρακμάζουσα ελληνική επαρχία έχουν την ίδια ρίζα με αυτά που μάστιζαν την επαρχία της Τσιάπας , το Μεξικό και, σχεδόν ολόκληρο τον πλανήτη: το νεοφιλελευθερισμό και τον καπιταλισμό. Ο εχθρός λοιπόν είναι ενιαίος, τα προβλήματα κοινά. Αυτό που είναι το ζητούμενο είναι η κοινή αντίσταση.
Αυτό που έχουν να προσφέρουν οι ζαπατίστας είναι ανεκτίμητο. Είναι το ξεπέρασμα στην πράξη (και η αποδεδειγμένη επιτυχία με υλικούς όρους) μιας παρωχημένης και πλέον αποδεδειγμένα αποτυχημένης επαναστατικής αφήγησης και μοντέλου, αυτής του μπολσεβικισμού και της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Είναι η αφοσίωση στη ζωή και στην ελευθερία και όχι η επιδίωξη κατάληψης της εξουσίας και επιβολής με στρατιωτικούς όρους στους λίγους πλούσιους και στους πολλούς φτωχούς που επιλέγουν να μην ακολουθήσουν (στις ζαπατιστικές κοινότητες συνυπάρχουν ζαπατίστας και μη, παρότι σε πολλές περιπτώσεις η εκδίωξη των δεύτερων είναι εφικτή με όρους επιβολής). Είναι η δημιουργία και η κατίσχυση μιας εσωτερικής αλληλέγγυας οικονομίας βασισμένης στην κάλυψη των αναγκών και όχι στο κέρδος (όλα για όλους, τίποτα για μας, είναι ένα διαχρονικό σύνθημά τους). Είναι η στρατηγική μίας κοινωνίας μέσα στην κοινωνία (ο κόσμος μας χωράει πολλούς κόσμους είναι ένα άλλο σύνθημα). Η εμμονή στη δικαιοσύνη και όχι στην εκδίκηση (παρότι εμφανίζονται και εκεί, σπανιότερα βέβαια, αντικοινωνικές συμπεριφορές, επιλέγουν αν μην έχουν φυλακές),η απάρνηση των ηγεσιών (όλοι έχουν ίσα δικαιώματα, κανείς δεν αποφασίζει χωρίς να υφίσταται τις συνέπειες της απόφασής του) , το ξεπέρασμα της μακραίωνης φάσης της ανθρώπινης ιστορίας στην οποία ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
Αν λοιπόν οι επιδιώξεις σου είναι ψωμί, δουλειά, υγεία, παιδεία, ανεξαρτησία, δημοκρατία και ελευθερία, θα κάνεις πολύ καλά να μελετήσεις και να εμπνευστείς από το παράδειγμα των πιο ταπεινών. Να σκεφτείς ότι τα διδάγματα αυτά είναι ακόμα ευκολότερα στη δύση, που απλά χρειάζεται η οικειοποίηση και η αξιοποίηση των δομών από και για το λαό και όχι για το 1% της κυριαρχίας. Και, το λιγότερο, να είσαι αλληλέγγυος στον αγώνα τους, όπως τώρα που για μία ακόμα φορά το μεξικανικό κράτος δείχνει τα δόντια του με επιθέσεις, τραυματισμούς και δολοφονίες στην καρδιά της περιοχής τους. Όπως έκανε στις 2 Μαίου, όταν ένοπλοι παραστρατιωτικοί επιτέθηκαν στην κοινότητα της Ρεαλιδάδ, κατέστρεψαν υποδοπομές, τραυμάτισαν 15 ζαπατίστας και σκότωσαν τον ζαπατίστα δάσκαλο Γκαλεάνο..
Αν πάλι όλα αυτά δε σου λένε τίποτα και οι επιθυμίες σου περιορίζονται στην καριέρα, τη συσσώρευση πλούτου και την ήσυχη ζωούλα, τα νέα είναι κακά. Ο καπιταλισμός δείχνει γερά τα δόντια του και τα ψίχουλα για όσους σκύβουν πρόθυμα το κεφάλι έχουν ήδη ελαχιστοποιηθεί και όλο και θα λιγοστεύουν στο μέλλον. Και η αυτοοργάνωση δεν είναι πλέον απαίτηση κάποιων περίεργων και γραφικών μειοψηφιών. Είναι απαραίτητος όρος επιβίωσης του μεγαλύτερου τμήματος της ανθρωπότητας…
ΟΛΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΜΑΣ
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟ ΖΑΠΑΤΙΣΤΙΚΟ ΛΑΟ
Αναρχικοί Για Την Κοινωνική Απελευθέρωση